RD 1105/2014 de 26 de setiembre por el que se establece el
currículo básico de la Educación Secundaria Obligatoria y del Bachillerato. BOE
Cultura Audiovisual
Curriculo LOMCE en Galicia
Introdución
Esta materia pretende iniciar os/as estudantes na fabricación das súas propias imaxes e dos seus propios produtos
audiovisuais, de natureza tanto estática (como a fotografía) como dinámica (como o vídeo). Para isto cómpre que o
alumnado estea en situación de analizar, relacionar e comprender os elementos que forman parte da cultura au-
diovisual do noso tempo.
A cantidade de información que circula na actualidade, construída a partir de elementos técnicos audiovisuais (fo-
tografía, cine, vídeo, televisión e mesmo radio) é dunha importancia e dunha magnitude dunhas dimensións que
nunca se deron na historia da humanidade. A sociedade moderna ten como un dos seus sinais de identidade a
presenza de imaxes dixitais en practicamente calquera actividade que desenvolva.
Desde as orixes da humanidade, no paleolítico, a evolución social dos pobos tivo a súa plasmación gráfica, en representacións icónicas ao longo do tempo, na que se reflicte o ámbito en que viven, utilizando para iso variadas
ferramentas ao longo do tempo (nomeadamente o debuxo, a escultura e a pintura). A aparición da fotografía e o
cine no século XIX trouxo un novo xeito de reflectir a realidade, baseado na impresión da imaxe nunha película.
Unha das novidades do novo produto foi que a imaxe obtida gozou desde a súa orixe de percepción por parte da
sociedade de imaxe verosímil e sen manipular, é dicir, de reflexo certo do real que alí se reflectía. Xunto a isto, a
posibilidade de reprodución, practicamente ilimitada, destes elementos permitiu o acceso a esta información á ma-
ioría da sociedade, preferentemente occidental, abranguendo, probablemente por primeira vez na historia, todas as
capas sociais. Desde entón, a sociedade viviu unha nova relación de comunicación entre os seus elementos, ba-
seada dun modo crecente en medios audiovisuais. A historia do século XX non se pode concibir sen o uso da ima-
xe e o son como ferramentas de datación e avaliación dos feitos acontecidos; analizar calquera fito histórico e non
recorrer a algún tipo de imaxe fotográfica ou cinematográfica asociada é unha tarefa difícil de concibir na mentalidade actual.
O século XXI presenta na súa cabeceira unha nova revolución social nas comunicacións: a era dixital e internet.
Estes dous elementos están a supor un cambio tal nos comportamentos sociais que custa aventurar cara a onde
camiñan as novas xeracións nacidas dentro deste sistema de información e intercambio de datos. Por primeira vez
na historia practicamente todo o mundo, en todos os países, ten ferramentas de recepción e envío de información
no instante, información que se constrúe coas ferramentas que esta materia trata de analizar para facilitar a aprendizaxe.
Unha circunstancia recente xurdida das novas plataformas dixitais é a posibilidade de publicar na rede produtos
construídos con moi poucos medios técnicos e á marxe da industria dedicada á produción dixital. Estas producións
individuais poden ser vistas e/ou escoitadas por millóns de persoas. Por vez primeira na historia, os/as creativos/as
poden alcanzar o recoñecemento da súa obra sen pasar polo filtro da industria audiovisual. Este apoio inicial serve
como indicativo de calidade para unha posterior integración de novos/as creadores/as dentro da industria audiovi-
sual. Por outra banda, a facilidade de exposición do material ("subir á rede") non supón un aumento da calidade do
creado; moi ao contrario, a realidade indícanos que a posibilidade ilimitada de xerar fotos, vídeos, blogs e páxinas
web sen a axuda do criterio razoado da industria está a inundar o mercado audiovisual de produtos de calidade
moi deficiente. Resulta pertinente, xa que logo, que os alumnos e as alumnas entendan a importancia do proceso
creativo e a súa relación inescusable coa industria que se encarga de xestionalo.
Outra das novidades que presenta o mundo dixital actual, que o diferencia das súas orixes (sistemas analóxicos), é
a posibilidade de xeración de imaxes artificiais ou alteradas dun modo dificilmente distinguible da imaxe obtida por
pura impresión da realidade. Os modernos sistemas dixitais de edición permiten crear ou modificar a realidade da
imaxe cunha calidade dificilmente distinguible da simple plasmación da realidade nun fotograma de celuloide.
Por tanto, faise necesario e pertinente facilitarlle ao alumnado ferramentas técnicas e educativas que lle axuden a
xestionar a marea de datos, información, imaxes, sons e posibilidades creativas que diariamente recibe en case
todos os ámbitos nos que se desenvolve a súa vida. A intensidade e a efectividade que conseguen as creacións
plásticas realizadas en soporte dixital son, indubidablemente, dunha forza impresionante, posto que combinan sa-
bia ou atinadamente imaxes, música e mensaxes sonoras.
Trátase, daquela, de que o alumnado comprenda e analice a cultura audiovisual da sociedade na que vive e os
medios de produción utilizados para xerala; deste xeito, poderá ser quen de desenvolver un sentido crítico e per-
soal, para ordenar a información recibida e temperar a intensidade da potencia icónica que o mundo audiovisual
xera.
A adquisición de competencias para a análise dos elementos expresivos e técnicos, e a dotación de conciencia
crítica, debe servir para crear unha cidadanía máis responsable, crítica e participativa.
Esta materia ten un carácter propedéutico necesario e básico para o seu desenvolvemento en etapas posteriores,
xa sexa en estudos universitarios de comunicación audiovisual e publicidade, belas artes, etc., ou xa nos de forma-
ción profesional de imaxe e son e nas ensinanzas artísticas.
Neste sentido, o ensino desta materia estrutúrase en dous camiños paralelos e complementarios. O primeiro deles é a análise dos produtos que se presentan por medios dixitais: aprender a ver, a escoitar, a discernir o que se di,
como se di e por que se lle presenta ao/á espectador/a dun xeito determinado. O segundo é a creación por parte
do alumnado de produtos audiovisuais; aprender o proceso creativo dos produtos audiovisuais é, probablemente,
unha das mellores ferramentas para o desenvolvemento persoal e humano, que lles podemos facilitar aos alumnos
e ás alumnas para a comprensión dos contidos que reciben por medios dixitais.
Estas dúas vías son, por tanto, imprescindibles e complementarias na formación; cada unha axuda a outra para
camiñar xuntas no obxectivo de formar o alumnado nunha materia tan apaixonante como é a creación audiovisual.
O alumnado necesitará saber ler os produtos audiovisuais para comprender a súa mensaxe e, de xeito comple-
mentario, empezar a xerar produtos dixitais, co fin de se comunicar e coñecer mellor a realidade da cultura audio-
visual.
Cultura Audiovisual desenvólvese durante dous cursos académicos, co criterio organizador de afianzar no primeiro
curso de bacharelato as habilidades e os coñecementos necesarios para o seu desenvolvemento, e a súa aplica-
ción técnica no segundo curso. No primeiro curso o alumnado analizará a evolución dos medios e das linguaxes
audiovisuais, e as funcións e as características da imaxe fixa e en movemento, co fin de crear narracións audiovi-
suais sinxelas. No segundo curso analizará a importancia da función expresiva da imaxe, o son e a música no pro-
ceso de creación de audiovisuais e, así mesmo, comprenderá a organización da produción de audiovisuais e as
características dos novos medios e das mensaxes publicitarias, co fin de valorar e realizar produtos audiovisuais
sinxelos.
Cultura Audiovisual I - 1º de bacharelato
Cultura Audiovisual II - 2º de bacharelato
No hay comentarios:
Publicar un comentario